خبرگزاری «حوزه»، متن سئوالات و پاسخ های این مرجع تقلید را منتشر می کند.

* معامله کردن حق تأليف و حقوق دیگر

پرسش: آيا حقوقی مانند حق امتیاز تلفن، حق انشعاب آب و برق، حق سرقفلی، حق تألیف و حق تحجیر را مي‏توان ثمن يا مُثمن معامله قرار داد؟ آيا در اين صورت، اين حقوق به ملكيت طرف مقابل در مي ‏آيد؟.

پاسخ: معاوضه این حقوق اشكال ندارد، خواه به عنوان ثمن و خواه به عنوان مُثمن؛ ولي ثبوت حق دربارۀ تأليف تا در نتيجه معاوضه صحيح باشد، محل ترديد است لذا در این مورد با رعایت شرط اعلمیت از غیر تقلید شود.

* سلب حق استفاده از مشاعات

پرسش: خريدار و فروشنده يك واحد آپارتماني توافق كرده ‌اند كه در قبال تأمين سيستم حرارتي و برورتي مستقل، خريدار حق استفاده از برخي مشاعات (حياط، حياط خلوت و شوفاژخانه) را از خود سلب كند و اين توافق طي سند رسمي جداگانه ‌اي ثبت شده است. خريدار، آپارتمان را به شخص ثالثي مي ‌فروشد و خريدار جديد مدعي حق استفاده از مشاعاتي است كه در اختيار ساكن دو طبقه زيرين (فروشنده اصلي آپارتمان) قرار دارد. آيا ادعاي او مسموع است؟.

پاسخ: در فرض سؤال مالك فعلي حق استفاده از مشاع را ندارد ولي چون از موضوع مذكور بي ‌اطلاع بوده است، اگر اسقاط حق فسخ نشده باشد مي ‌تواند معامله را فسخ نمايد.

* ثبت غیر واقعی مبلغ معامله

پرسش: دو نفر بر معامله ملکی توافق می کنند و برای کتابت نزد بنگاهی می روند و برای پرداخت حقوق دولتی کمتر، قصد دارند که مبلغی بسیار پایین تر از ثمن واقعی را در بیع نامه بنویسند. آیا بنگاهی ـ با اطلاع از ثمن واقعی این معامله و منظور متعاملین ـ شرعاً مجاز است، این معامله‌ را به قیمت غیر واقعی کتابت و ثبت نماید؟ و اگر ثبت نمود آیا این معامله شرعا صحیح است؟.

پاسخ: در صورتی که این کار نوشتن دروغ تلقی شود، جایز نیست و لیکن معامله صحیح است.

* توافق بر افزایش مهریه بعد از عقد

پرسش: زوجين پس از تعيين مهر و اجراي صيغه نكاح توافق مي‌ كنند كه مهريه را افزايش دهند. آيا اين مقدار افزايش يافته حكم مهر را دارد و در صورت طلاق قبل از دخول تنصيف مي ‌شود؟.

پاسخ: مهریه همان مقدار توافقی افزایش یافته است و در صورت طلاق قبل از دخول باید نصف آن را بپردازد.

* ترديد در ادامه ‌دادن نماز

پرسش: اگر در اثناى نماز عذری پیش بیاید و شخص ترديد کند که نماز را ادامه دهد يا قطع كند؛ نمازش چه‌ حكمى دارد؟.

پاسخ: نمازش باطل نمی شود مگر ارکان نماز مثل رکوع و سجود را با این حالت تردید بجا آورده باشد.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی.